Inhoudsopgave
Sneeuwwitje is waarschijnlijk een van de bekendste en populairste sprookjes ter wereld. Het verhaal van het mooie meisje met hagelwitte huid, bloedrode lippen en zwarte haren dat wordt vervolgd door haar jaloerse stiefmoeder, spreekt al eeuwen tot de verbeelding. In dit artikel duiken we in de bijzondere geschiedenis, betekenis en cultuur rondom dit sprookje. Een sprookje dat ook wel bekend staat onder de naam Sneeuwwitje en de zeven dwergen.
Oorsprong van het sprookje Sneeuwwitje
Het wereldberoemde sprookje van Sneeuwwitje is geschreven door de gebroeders Grimm. In 1812 namen ze het op in hun sprookjesverzameling Kinder- und Hausmärchen. Hierin staan veel van de klassieke sprookjes die we nu kennen, zoals Assepoester, Doornroosje en Roodkapje.
De gebroeders Grimm baseerden Sneeuwwitje op Europese volksverhalen die al eeuwen mondeling verteld werden. Ze gaven er hun eigen draai aan. Zo voegden ze bijvoorbeeld de 7 dwergen toe, die niet in eerdere varianten voorkwamen. Sneeuwwitje is dus geïnspireerd op oudere volksverhalen, maar heeft door de gebroeders Grimm zijn huidige vorm gekregen.
Het sprookje Sneeuwwitje en de zeven dwergen
Het is de wens van de koningin om een dochtertje te krijgen met een huid zo wit als sneeuw, haren zo zwart als ebbenhout en lippen zo rood als bloed. Dit dochtertje krijgt ze en noemt haar Sneeuwwitje. De koningin sterft echter kort daarna en de koning hertrouwt. De stiefmoeder van het prinsesje is heel ijdel en vraagt elke dag aan haar sprekende toverspiegel wie de mooiste van het land is. Zeven jaar lang geeft de spiegel aan dat zij dat is. Als Sneeuwwitje echter zeven jaar oud is is zij inmiddels mooier dan de koningin en de spiegel zegt dan ook dat zij duizend maal mooier is dan de koningin.
De koningin wil dat Sneeuwwitje sterft
De koningin beveelt daarop een jager haar mee te nemen naar het bos om haar te doden. Dat kan de jager niet over zijn hart verkrijgen en hij laat Sneeuw witje ontsnappen. Hij neemt de lever en longen van een zwijn mee terug en vertelt dat het prinsesje dood is. De prinses zwerft door het bos en komt bij een klein huisje. Dit is het huisje van de zeven dwergen. Ze eet en drinkt wat en valt in slaap. De dwergen komen daarna thuis en zien Sneeuwwitje liggen. Omdat ze haar zo mooi vinden laten ze haar liggen. Ze mag bij de dwergen blijven wonen.
Overleeft het mooie prinsesje?
Inmiddels heeft de koningin aan haar toverspiegel weer gevraagd wie de mooiste van het land is. De toverspiegel vertelde dat dit nog steeds Sneeuwwitje is en dat ze in het bos bij de zeven dwergen woont. Daarop vermomt de koningin zich en gaat naar het huisje toe. Verschillende keren probeert de heks Sneeuwwitje om te brengen. De derde keer, met een giftige appel lijkt het gelukt. De dwergen vinden haar en leggen haar in een glazen kist. De kist blijft in het bos tot een prins haar ziet en de kist mee wil nemen. Tijdens het dragen van de kist valt deze en het stukje appel schiet uit de keel van het mooie prinsesje. Ze wordt wakker en de prins vraagt haar om met hem te trouwen. Daarop wordt de boze stiefmoeder zo boos dat ze uit pure nijd het koninkrijk verlaat.
Oorspronkelijk einde van het sprookje van Sneeuwwitje
In de originele sprookjes loopt het voor de schurk vaak minder goed af. Zo ook bij dit sprookje. Het verhaal is namelijk niet afgelopen als de prins Sneeuwwitje ten huwelijk vraagt. Er komt een trouwerij. Op het bruiloftsfeest wordt de koningin ook uitgenodigd. Ze herkent Sneeuwwitje en verstijft. Daarop krijgt ze gloeiende ijzeren muiltjes aan. Deze waren al klaargezet voor de koningin. Ze moet daarop net zo langs dansen tot ze dood neervalt. Een gruwelijk einde, want nog meer de nadruk legt op de moraal van dit sprookje.
De moraal van sneeuwwitje en de 7 dwergen
De moraal van het sprookje van Sneeuwwitje en de zeven dwergen is dat je niet zomaar aanwijzingen van vreemden moet opvolgen. Daarnaast zit in dit sprookje veel symboliek over goed en kwaad en over ego’s en het geweten. De spiegel heeft in dit verhaal een heel belangrijke rol. Deze speelt het valse geweten en streelt in eerste instantie het ego van de koningin. Als dit niet meer lukt komt jaloezie en het kwaad opzetten, maar uiteindelijk overwint het goede.
De karakters uit het sprookje van Sneeuw witje
In Sneeuwwitje spelen verschillende karakters een belangrijke rol. Hieronder analyseren we de persona’s en hun betekenis in het verhaal.
Sneeuwwitje
Sneeuwwitje is het symbool van onschuld, schoonheid en naïviteit. Haar naam verwijst naar haar huid zo wit als sneeuw, lippen rood als bloed en haren zwart als ebony. Ze weet niets van de gevaren van de wereld en vertrouwt blind op haar stiefmoeder. Dit maakt haar kwetsbaar. Tegelijk overwint ze het kwaad door haar innerlijke goedheid.
De stiefmoeder
De stiefmoeder belichaamt jaloersheid, hebzucht en narcisme. Ze kan niet verdragen dat iemand anders mooier wordt dan zijzelf. Haar trots en minachting voor Sneeuwwitje drijven haar tot extreme daden, zoals moordpogingen. Ze is het archetype van de boze stiefmoeder uit veel sprookjes.
De jager
De jager krijgt opdracht van de stiefmoeder om Sneeuwwitje te doden, maar krijgt medelijden en laat haar vluchten. Hij representeert goedheid en het vermogen tot vergeving, in tegenstelling tot de stiefmoeder.
De zeven dwergen
De zeven dwergen nemen Sneeuwwitje op in hun huisje en beschermen haar. Ze staan symbool voor vriendschap en samenwerking. Met hun hulp kan Sneeuwwitje overleven.
De prins
De prins redt Sneeuwwitje uit haar betoverde slaap met een kus van ware liefde. Daarmee overwint hij de magische vloek van de stiefmoeder. Hij vertegenwoordigt liefde, moed en hoop.
Symboliek en diepere betekenis
Verschillende elementen in Sneeuwwitje hebben een symbolische betekenis.
- De appel staat symbool voor verleiding en de zondeval, net als in het Bijbelverhaal met Adam en Eva. De giftige appel brengt Sneeuwwitje in gevaar.
- De spiegel representeert de waarheid en eerlijkheid die uiteindelijk zegevieren. De spiegel weerspiegelt de innerlijke lelijkheid van de koningin.
- Het donkere bos waarin een groot deel van het verhaal zich afspeelt, staat symbool voor het onbewuste en de gevaren die daar schuilen. Sneeuwwitje moet het bos in om te overleven.
Goed versus kwaad
Een belangrijk thema in Sneeuwwitje is de strijd tussen goed en kwaad. De onschuldige, naïeve Sneeuwwitje wordt geconfronteerd met het kwaad in de vorm van haar jaloerse, moordlustige stiefmoeder. Uiteindelijk overwint het goede het kwade, doordat Sneeuwwitje gered wordt en met de prins trouwt.
De stiefmoeder ondergaat de typische noodlot van sprookjes: haar kwaadaardige daden worden bestraft met de dood. Zo zien we in Sneeuwwitje net als in veel sprookjes dat goed gedrag beloond wordt en slecht gedrag gestraft.
Leuke weetjes over het sprookje
- Sneeuwwitje is een van de meest bekende sprookjes en is inspiratie geweest voor vele andere sprookjes. Denk bijvoorbeeld aan Goudlokje en de zeven beren, Doornroosje en De zeven raven.
- In dit sprookje zit eigenlijk alles wat je in een sprookje verwacht. Goed en kwaad, een heks, dwergen, dieren en natuurlijk de prins die ervoor zorgt dat ze weer lang en gelukkig leven.
De magische elementen
Het sprookje van Sneeuwwitje bevat verschillende magische elementen die het verhaal zijn betoverende karakter geven.
- De magische sprekende spiegel
- De vergiftigde appel
- De glazen kist
Een van de meest opvallende magische elementen is de magische spiegel van de boze stiefmoeder. Dit is geen gewone spiegel, maar hij kan praten en de waarheid onthullen. Elke dag vraagt de koningin aan de spiegel: “Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste in het land?” En de spiegel antwoordt naar waarheid.
Een ander belangrijk magisch object is de vergiftigde appel die de stiefmoeder aan Sneeuwwitje geeft. Dit is geen normale appel, maar één hap ervan doet Sneeuwwitje in een betoverde diepe slaap vallen. Alleen de liefdeskus van een prins kan deze betovering verbreken.
Ook de glazen kist waarin Sneeuwwitje wordt opgebaard is eigenlijk een betoverd object, een soort altaar waarop haar onaardse schoonheid bewonderd kan worden. Pas als de juiste persoon, de prins, haar een kus geeft, verdwijnt de betovering.
De magische elementen voegen een extra dimensie toe aan het sprookje. Ze maken het verhaal mysterieus en bovennatuurlijk. Zonder deze magie zou het sprookje zijn kracht verliezen. De magie geeft hoop dat goedheid uiteindelijk zal zegevieren.
Sneeuwwitje de film
Het sprookje van sneeuwwitje is verschillende malen verfilmd. De bekendste hiervan is Snow White van Walt Disney. Het was de eerste tekenfilm die langer dan 1 uur duurde en de eerste in een lange reeks verfilmde sprookjes van Walt Disney. Het verfilmen van dit sprookje was een grote gok want het koste veel geld en het was maar de vraag of dit aan zou slaan. Gelukkig pakte het goed uit. In de film zitten een paar leuke geheimpjes, die ik graag met je deel.
Geheimen en easter eggs in de film
- Voor de roze wangen van Sneeuwwitje werd echte make up gebruikt
- Om de dieren zo echt mogelijk te kunnen tekenen werden echte dieren gehouden in de studio’s
- Dopey zou eerst een kwebbelkont worden, maar omdat Walt Disney geen goede stem kon vinden besloten ze uiteindelijk dat hij helemaal niets zou zeggen
- Sneeuwwitje was de eerste film met een soundtrack
- De rol van de prins zou in de film groter zijn, maar omdat het lastig was hem te tekenen werd zijn rol beperkt tot ongeveer 2 minuten
- Ondanks dat Sneeuwwitje heel braaf moest zijn werd Betty Boop als voorbeeld door de tekenaars gebruikt
Sneeuwwitje musical
Met het succes van dit sprookje kon het natuurlijk niet uitblijven dat er ook een musical van werd gemaakt. Studio 100 heeft dit in vier verschillende versies gedaan. Maar de meest recente musical van Sneeuwwitje kwam in 2015 uit bij Van Hoorne. In deze versie werden de hoofdrollen gespeeld door Maud Mulder en Geert Hoes.
Sneeuwwitje in vergelijking met andere sprookjes
Er zijn een aantal opvallende overeenkomsten tussen het sprookje van Sneeuwwitje en andere klassieke sprookjes.
| Overeenkomst | Voorbeelden |
|---|---|
| Kwade stiefmoeder | Assepoester, Doornroosje |
| Betoverde slaap/dood | Doornroosje, Assepoester |
| Redding door prins | Assepoester, Doornroosje |
| Sprookjesformule | En ze leefden nog lang en gelukkig |
Net als bij Assepoester en Doornroosje speelt er een kwade stiefmoeder die jaloers is op de schoonheid van het onschuldige meisje. Ook moet Sneeuwwitje net als Assepoester werken als een dienstmeid en wordt ze slecht behandeld.
Een terugkerend motief is de diepe slaap/vloek waarin de hoofdpersoon belandt, vaak veroorzaakt door de stiefmoeder, zoals de vergiftigde appel bij Sneeuwwitje. Alleen een prins kan de betovering verbreken met een kus van ware liefde.
Net als in veel sprookjes trouwt Sneeuwwitje uiteindelijk met een knappe prins en is er sprake van een happy end. Ook de klassieke formulering ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’ komt in veel sprookjes voor.
Er zijn ook enkele opvallende verschillen. Zo speelt het verhaal van Sneeuwwitje zich grotendeels af in het donkere bos, terwijl de andere sprookjes zich vaak afspelen in kastelen en paleizen. Ook de 7 dwergen en de glazen doodskist zijn unieke elementen.
Maar over het algemeen deelt Sneeuwwitje veel karakteristieke sprookjeskenmerken met verhalen als Assepoester en Doornroosje, terwijl het ook een eigen herkenbare identiteit heeft.
4 Dingen die je waarschijnlijk nog niet wist over het sprookje Sneeuwwitje
- In het oorspronkelijke verhaal wordt Sneeuwwitje niet wakker gekust door een prins, maar door de koningin zelf. Zij geeft haar een appel waardoor ze weer tot leven komt.
- In het oorspronkelijke verhaal is de boze stiefmoeder nooit koningin geworden.
- In sommige versies van het verhaal wordt Sneeuwwitje niet vergiftigd, maar door een doorn in haar voet, of een spinnenkrans.
- Sneeuwwitje is waarschijnlijk gebaseerd op een echt bestaande prinses: Margarethe von Waldeck. Dit was een Duitse prinses uit de 16e eeuw.
Conclusie
Sneeuwwitje is een tijdloos sprookje dat al eeuwen mensen aanspreekt. Het combinatieert de strijd van goed tegen kwaad met bovennatuurlijke elementen en archetypische personages als de stiefmoeder en de prins. De populariteit van Sneeuwwitje zal nog lang voortduren, omdat we onszelf blijven herkennen in dit magische verhaal. Of het nu is door de Disney-film, het theater of het oorspronkelijke sprookje, Sneeuwwitje blijft ons betoveren.
Erik is vader van 3 kinderen en tijdens het voorlezen van sprookjes gefascineerd geraakt door de verhalen, de magie en symboliek. Op deze websites laat ik je de leukste sprookjes zien en neem je mee in de oorsprong en betovering. Neem je ook deel aan deze betoverende reis!
De Disney-versie van Sneeuwwitje uit 1937 zorgde ervoor dat de zeven dwergen stukken komischer werden en een grotere rol kregen in het verhaal. Helaas zal de toverspiegel nooit snel aan de stiefmoeder van Sneeuwwitje, een ijdele tovenares, meedelen dat schoonheid niet in het uiterlijk zit maar in het hart en dat uiterlijke schoon vaak door de tand des tijds wordt aangetast!